8 Δεκεμβρίου 1980: Ποιος σκότωσε τελικά τον Τζον Λένον;

Κάθε χρόνο, σαν σήμερα ο κόσμος «ξανασκόνταφτει» πάνω στην επέτειο της δολοφονίας του Τζον Λένον, της μοναδικής ίσως δολοφονίας στην πρόσφατη ιστορία του δυτικού πολιτισμού – μαζί με αυτήν του Τζων Φιτζέραλντ Κένεντι – που έχει γεννήσει τόσες θεωρίες συνομωσίας, σχετικά με το υπό ποιες συνθήκες συνέβη και βέβαια σχετικά με το ποιος τελικά ήταν αυτός που σκέφτηκε, οργάνωσε και εκτέλεσε την δολοφονία του εμβληματικού μουσικού και πρώην μέλους των Μπητλς.

Τα καταγεγραμμένα

Αυτό που ξέρουν οι περισσότεροι είναι το παρακάτω. Το απόγευμα της 8ης Δεκεμβρίου του 1980, ο Τζον Λένον και η Γιόκο Όνο βγαίνουν από το ξενοδοχείο Ντακότα του Μανχάταν, κοντά στο Σέντραλ Παρκ, μετά από μια ημέρα φωτογραφήσεων και συνεντεύξεων και με κατεύθυνση το στούντιο Record Plant όπου και θα ηχογραφούσαν κομμάτια τόσο του Λένον όσο και της Γιόκο.

Την στιγμή της εξόδου τους από το ξενοδοχείο όπου και διέμεναν, ο Μαρκ Τσάπμαν, ο άνθρωπος που λίγες ώρες αργότερα θα τον εκτελούσε εν ψυχρώ, αναμειγνύεται με οπαδούς του τραγουδιστή που τον περιμένουν και του αποσπά ένα αυτόγραφο.

Το βράδυ της ίδιας ημέρας και καθώς ο Τζον Λένον με την Γιόκο Όνο επιστρέφουν στο ξενοδοχείο τους, ο Τσάπμαν, που δεν έφυγε στιγμή από τον χώρο, αφήνει τον τραγουδιστή να περάσει από μπροστά του και στοχεύοντας τον με το 38άρι του, πυροβολεί οκτώ φορές, με τις εφτά σφαίρες του να βρίσκουν στόχο και να ολοκληρώνουν το σχέδιο του 25χρονου υπαλλήλου σεκιούριτι από την Χαβάη. Τον θάνατο του Τζον Λένον.

Ο ίδιος, δευτερόλεπτα μετά την ολοκλήρωση της δολοφονίας, αφήνει το όπλο του να πέσει στο πεζοδρόμιο, κάθεται ατάραχος κάτω και απλά περιμένει την έλευση της αστυνομίας. Μερικά μέτρα από αυτόν, ο Λένον πνίγεται στο ίδιο του το αίμα και αφήνει την τελευταία του πνοή.

Ο κόσμος θα μάθει, όταν ξεπεράσει το αρχικό σοκ και αρχίζει να κοιτάζει με ενδιαφέρον την μακάβρια υπόθεση της δολοφονίας ενός εκ των πιο διάσημων μουσικών στον κόσμο, ότι ο Τσάπμαν ήταν ένας αποτρελαμένος φανατικός χριστιανός, που στο πρόσωπο του Λένον είχε αναγνωρίσει τον διάβολο, ιδέα που του είχε καρφωθεί όταν τον είχε ακούσει να περιγράφει τους Μπητλς ως «μεγαλύτερους από τον Ιησού Χριστό».

Ο ένοχος είχε βρεθεί, ο Τζον Λένον ήταν νεκρός και κάπου εκεί η ιστορία τελείωνε.

Τα σενάρια της δολοφονίας του Τζον Λένον

Όχι βέβαια για όλους. Για τους απανταχού φίλους των θεωριών συνωμοσίας, αυτή η υπόθεση βρωμούσε από την πρώτη σφαίρα του Τσάπμαν μέχρι την τελευταία νεκρή σπιθαμή του Λένον. Σύμφωνα με αυτούς, τίποτα από αυτήν την υπόθεση δεν ήταν τόσο απλό και σήμερα τρεις δεκαετίες μετά, διατυμπανίζουν ότι ακόμα δεν έχουμε μάθει την αλήθεια. Κάποιοι ίσως και να έχουν δίκιο.

Ο «εύκολος» Μαρκ Τσάπμαν

Πολλά έχουν ειπωθεί για την ψυχική υγεία του Μαρκ Τσάπμαν. Έχει περάσει ως λίγο πολύ δεδομένο, ως μια αναμφισβήτητη αλήθεια ότι ήταν τρελός.

Το περίεργο βέβαια της υπόθεσης είναι πως ο Τσάπμαν ποτέ δεν χαρακτηρίστηκε έτσι από τις αναρίθμητες ψυχολογικές αναλύσεις στις οποίες υποβλήθηκε και κανένα επίσημο έγγραφο του αμερικάνικου νόμου δεν υπάρχει που να υπονοεί ή να δηλώνει ευθαρσώς πως ο Τσάπμαν δεν είχε σώας τας φρένας του.

Άλλωστε αυτός είναι και ο λόγος που δεν εξέτισε έστω και μέρος της ποινής του σε ψυχιατρική κλινική.

Άρα, υποστηρίζουν οι συνωμοσιολόγοι ο Τσάπμαν ήταν ένας αφελής αχυράνθρωπος που «τοποθετήθηκε» στο σημείο που έπρεπε, με τον εγκέφαλό του «πλυμένο» από τους κατάλληλους ανθρώπους και έκανε αυτό ακριβώς που έπρεπε να κάνει. Γιατί όμως;

Ο «απλησίαστος» Μόρις Λέβι

Ο Μόρις Λέβι είναι για πολλούς ένας από τους επικρατέστερους εγκεφάλους πίσω από την δολοφονία του Λένον. Γνωστό και μη εξαιρετέο μέλος της Μαφίας, με πάμπολλες «ανεπίσημες» συνδέσεις με την αμερικάνικη κυβέρνηση και την CIA του Χούβερ (την οποία εικάζεται ότι βοήθησε σε πολλές υποθέσεις «καθαρισμού» προσώπων), ο Λέβι είχε επενδύσει στα δικαιώματα τραγουδιών, όταν έχει αντιληφθεί ότι ήταν ένας εύκολος τρόπος να αποκτήσει ένα καλό κομπόδεμα.

Μέσω αυτών έρχεται σε μια πρώτη σύγκρουση με τον Λένον, για έναν στίχο του Τσακ Μπέρι (τα δικαιώματα του τραγουδιού You Cant Catch Me άνηκαν στον Λέβι) που είχε χρησιμοποιηθεί στο Come Together του Abbey Road. Μερικά χρόνια αργότερα ο Λέβι, όταν ο Λένον θα κυκλοφορούσε μια συλλογή διασκευών με πολλά εκ των αρχικών εκτελέσεων να ανήκουν στην Roulette Records του Λέβι, ο μαφιόζος παίρνει για πρώτη ακρόαση τον δίσκο όπως είχε συμφωνηθεί για να παραχωρήσει τα δικαιώματα και κυκλοφορεί τον δίσκο μόνος του.

Η πολύκροτη και πολυέξοδη δίκη που θα ακολουθούσε, με τον Λέβι να μην έχει τρόπο να γλυτώσει την ογκώδη αποζημίωση προς τον Λένον, λένε πως ήταν το κύριο στοιχείο πίσω από την δολοφονία του.

Η «φίμωση» του ρόκενρολ

Σε αντίθεση με την τωρινή εποχή όπου το ρόκενρολ είναι μια ακόμα ετικέτα που πουλάει αμάξια και αναψυκτικά, υπήρξε μια περίοδος που ναι μεν αποτελούσε εμπορική αξία, αλλά κατάφερνε να ισορροπήσει αυτό του το «μειονέκτημα» με την γενική του προσήλωση στην κοινωνική αφύπνιση.

Ως εκ τούτου, το ροκενρόλ για τις «υπόγειες» κινήσεις της εξουσίας ήταν ο υπ’ αριθμόν ένας κίνδυνος. Μουσικοί όπως ο Τζίμι Χέντριξ, η Τζάνις Τζόπλιν, οι Ρόλινγκ Στόουνς και φυσικά οι Μπητλς και ο Τζον Λένον, αν δεν μιλούσαν ανοιχτά για ελεύθερη σκέψη και αμφισβήτηση του status quo, τότε σίγουρα το υπονοούσαν και αυτό ήταν αρκετό σύμφωνα με τους φίλους των θεωριών συνωμοσίας για να επιδιώξει η CIA και τα τσιράκια της τον βίαιο έλεγχό της.

Κάπως έτσι άλλωστε έχουν συνδέσει τον Τσαρλς Μάνσον, το «σπίτι» που έστησε ο Χούβερ και την Μαφία στο γενικότερο πλαίσιο συκοφάντησης και δηλητηριασμού του ροκενρόλ που τελικά οδήγησε και στον θάνατο του Τζον Λένον.

Το μίσος του «αδερφού»

Πολλοί το έχουν πάει και ένα βήμα παραπέρα εμπλέκοντας τον Πολ Μακάρτνεϊ στα σενάρια δολοφονίας του διάσημου μουσικού. Εικάζουν ότι τέτοιο ήταν το μίσος του Μακάρτνεϊ προς τον άλλοτε φίλο του, που ξεκίνησε να σαμποτάρει την συμμετοχή του στο συγκρότημα από την εποχή του Revolver, συνεργαζόμενος μάλιστα με την EMI, την τότε εταιρεία τους έτσι ώστε να περιοριστεί όσο γίνεται η συμμετοχή του Λένον στον δίσκο.

Από εκεί βέβαια μέχρι το να οδηγηθείς στην δολοφονία υπάρχει μια απόσταση αλλά ακόμα και εκεί υπάρχει απάντηση για κάποιους. Ο Μακάρτνεϊ και ο Λένον λένε ήταν όπως ο Σαλιέρι και ο Μότσαρτ. Και όπου υπάρχει παθολογική ζήλεια, δεν υπάρχει λογική.

Ο θάνατός σου η ζωή μου

Το πιο ενδιαφέρον –για μένα- σενάριο έχει να κάνει με την γυναίκα του την Γιόκο Όνο. Δεν είναι καν μυστικό ότι την περίοδο της δολοφονίας του, ο Λένον είχε αρχίσει να αισθάνεται ασφυξία δίπλα στην γυναίκα του, που πάντα ήθελε να είναι σίγουρη πως έχει μέρος σε οτιδήποτε καλλιτεχνικό έκανε ο άντρας της.

Άλλωστε η ίδια τον έχει κυνηγήσει μανιασμένα μέχρι να τον πείσει να μείνει δίπλα της και λογικό ήταν άλλωστε αυτό, καθώς μέσω εκείνου «έχτισε» μια καριέρα που μέχρι και σήμερα αδυνατώ να καταλάβω με ποιον άλλο τρόπο πλην του «φίλτρου Λένον» θα μπορούσε να σταθεί. Πιθανή κούραση και αποχώρηση του Λένον από την σχέση, που σύμφωνα με τον άμεσο κύκλο τους, είχε ήδη ξεκινήσει σαν διαδικασία, θα άφηνε την κατά τα λοιπά περιορισμένων ως ανύπαρκτων ταλέντων Γιόκο χωρίς την χήνα που της έδινε τα χρυσά αυγά. Ενώ τώρα; Με τον Τζον νεκρό, η Γιόκο πάτησε πάνω στην κληρονομιά του, αυτοπροσδιορίστηκε ως κάτι σαν συνεχιστής του έργου του και είναι καλά, πολύ καλά ευχαριστώ. Όχι και άσχημα θα έλεγε κανείς.

Είμαι σίγουρος ότι υπάρχουν κι άλλες προεκτάσεις συνομωσίας. Ίσως γιατί όντως δεν ξέρουμε όλη την αλήθεια, ίσως επειδή όταν κάποιος χάνεται τόσο άδικα αδυνατούμε να δεχτούμε μια τόσο αναίτια εξήγηση όσο το «ένας τρελός και η τρέλα του». Το μόνο σίγουρο είναι πως τρεις δεκαετίες μετά οι στάχτες της φωτιάς που ξεκίνησε στις 8 Δεκεμβρίου του 1980 δεν λένε να κρυώσουν. Ίσως γιατί δεν τους είναι ποτέ γραφτό να το κάνουν.